Ronald Ockhuysen schreef een mooi artikel over de essaybundel Het glanzend zwart van mosselen van Oek de Jong. “Een lezer leert de personages in romans intiem kennen. Geen andere kunstvorm brengt de binnenwereld van mensen zo dichtbij.”

Oek de Jong is een door mij bewonderde schrijver, maar dat hij de binnenwereld van vrouwen (ook mensen) beschrijft, waag ik te betwijfelen. In De Jongs boek Hokwerda’s kind is Lin, de dochter van Hokwerda, de hoofdpersoon die je ademloos als lezer volgt. Maar telkens als sprake is van seks, schakelen we over van Lins perspectief naar dat van de mannen met wie ze vrijt. Eén van die mannen verkracht Lin, maar voor haar beleving van dit geweld is in dit boek geen ruimte.

In de met de Boekenbon literatuurprijs bekroonde roman Zwarte schuur gaat de creativiteit van hoofdpersoon Maris samen met een levenslange obsessie, woede en wrok, die zich vooral laten gelden in zijn omgang met vrouwen. Maris voelt zich klemgezet door het gevoel dat vrouwen eisen stellen. Hij eist overgave, loyaliteit, volgzaamheid van vrouwen en in het slechtste geval komen er fysiek en verbaal geweld aan te pas. Voor de binnenwereld van vrouwen is geen plaats in dit boek.

In de essaybundel Het glanzend zwart van mosselen beschrijft De Jong de jaren zestig en zeventig, waarin een nieuwe wereld ontstond. Amsterdam was voor hem een stad van vrije seks geworden. Over de vrouwenbeweging uit die tijd geen woord.

De Jong wil aandachtig kijken, maar vergeet zijn mannelijke blik waardoor hij sociale structuren die het mannelijke privilege mogelijk maken bevordert en behoudt. Zijn woorden kunnen een omgeving scheppen waarin geweld tegen vrouwen als acceptabel wordt gezien of kan worden goedgepraat.

In haar grote verscheidenheid onderzoekt literatuur hoe het is om mens te zijn en hoe je je verhoudt tot de wereld. Daarom is het belangrijk van alle schrijvers te vragen ook vanuit het perspectief van vrouwen te schrijven, over hoe vrouwen geweld en seksualiteit beleven, om vrouwen een stem in de literatuur te geven.