Leestijd ongeveer 2 minuten

Anton Valens (1964, Paterswolde), kunstschilder en schrijver van o.a. vier hartverwarmende, geestige romans, is op zondag 7 november op 57-jarige leeftijd overleden.

Hij werd geroemd om zijn grappige, expressieve proza. Valens woonde enkele jaren in het Witsenhuis aan het Amsterdamse Oosterpark en daarna tot zijn dood in de 3^deOosterparkstraat.

Na de kunstacademie ging Valens werken in de thuiszorg. In een interview zei hij daarover: ‘Het begon met de ontroering over de ontmoetingen daar. Met oude mensen bij wie ik over de vloer kwam, die ik in het begin totaal niet zag zitten, of die triest en eenzaam waren, maar voor wie ik bewondering en een soort van liefde ging voelen. Die schoonheid wilde ik vastleggen.’ Zo werd hij schrijver van het boek Meester in de hygiëne (2004), een tragikomedie over de thuiszorg. Hij kreeg er de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor.

Sinds het uitkomen van zijn roman Het Boek Ont (2012) volgde ik Valens. In het boek zet de wat onaangepaste Groninger Isebrand Schut een zelfhulpgroep op voor mannen zoals hij: ‘postvrezers’, die elkaars brieven openmaken‘Ik maak jouw post open en jij de mijne. Samen bergen we het op. Gedeelde post is halve post.’ Zo luidt de oproep die het leven van de postvrezers in Het boek Ont beschrijft. Gaandeweg de roman krijgen ze de grip op hun bestaan. Ik was onder de indruk van dit boek en herkende in de hoofdpersoon mijn zwager die zijn post ook niet openmaakte.
De roman werd genomineerd voor de AKO Literatuurprijs en werd tien keer herdrukt.

Na het verschijnen van deze roman overleed Jaap Jansen die door zijn uitgever aan hem werd toevertrouwd om zijn boeken te redigeren. Jansen was redacteur geweest bij uitgever Van Gennep maar inmiddels met pensioen. Hij had een volkstuin en las met Valens mee. De schrijver en Jaap Jansen raakten hecht bevriend. Anton hielp hem in zijn volkstuin. Ziehier het verhaal van Valens’s andere mooie boek Het compostcirculatieplan (2016) bekroond met de F. Bordewijkprijs, dat over die volkstuin ging die hij van zijn ideale lezer erfde.

Een paar jaar geleden werd bij de auteur nierkanker geconstateerd. Dankzij immunotherapie werden de uitzaaiingen enigszins teruggedrongen. Valens bleef doorschrijven. In 2019 verscheen nog de goed ontvangen roman Chalet 152. Ook in deze roman voert Anton Valens iemand op die niet mee kan komen met de maatschappij. Hoofdpersoon lantaarnpaalschilder Djoeke van ’t Hull bewoont op een verloederd campingterrein tijdelijk een chalet van zijn oom. Vanaf het begin is het duidelijk dat het uiteindelijk allemaal misgaat, in de liefde en met de camping, maar dat is het punt niet in deze bizarre roman.

Bezig blijven, dat sleept de mannen van Valens door het leven. Sappelende mannen, losers en zenuwpezen die zich laten overvallen door de verplichtingen die de maatschappij van hen vergt. Verlegen mannen die de eisen van de maatschappij niet echt aankunnen. Valens schreef over die figuren die anders nooit aan het woord komen.